Pierwsze wzmianki o kościele św. Trójcy

Parafia się­ga swo­imi po­cząt­ka­mi XIII wieku, choć ana­li­za we­zwa­nia ko­ścio­ła pa­ra­fial­ne­go po­przez ana­lo­gie z in­ny­mi pa­ra­fia­mi w Pol­sce mo­gły­by su­ge­ro­wać znacz­nie star­szy bo­wiem już XI-XII wiecz­ny ro­do­wód pa­ra­fii. Ta pierw­sza pa­ra­fia mo­gła zo­stać znisz­czo­na pod­czas na­jaz­du ta­tar­skie­go w 1241, lub 1259 ro­ku. Odro­dze­nie ko­ścio­ła (po­cząt­ko­wo za­pew­ne drew­nia­ne­go) pod tym sa­mym we­zwa­niem na­stą­pi­ło za­pew­ne jesz­cze w cią­gu XIII wie­ku.

Pierw­sza hi­sto­rycz­na wzmian­ka o ko­ście­le i pa­ra­fii po­cho­dzi z 1308 ro­ku. Sta­ło się to przy oka­zji opłat tzw. świę­to­pie­trza. Zna­ny jest tak­że ple­ban z te­go okre­su o imie­niu Go­ćwin. Do 1331 ro­ku pa­ra­fia na­le­ża­ła do de­ka­na­tu sław­kow­skie­go, na­stęp­nie do de­ka­na­tu by­tom­skie­go.

Budowa murowanego kościoła w Będzinie

Murowana świą­ty­nia zo­sta­je zbu­do­wa­na na roz­kaz Ka­zi­mie­rza Wiel­kie­go w 1363 ro­ku. Był to ko­ściół w sty­lu go­tyc­kim, jed­no­na­wo­wy, pro­sto­kąt­ny, z wy­so­ką kwa­dra­to­wą wie­żą. W cią­gu na­stęp­nych wie­ków ko­ściół był kil­ka­krot­nie roz­bu­do­wy­wa­ny.

W 1560 pa­ra­fia i mia­sto prze­ży­ło cięż­kie chwi­le, kie­dy ko­ściół św. Trój­cy zo­stał si­łą za­ję­ty przez arian z Ogro­dzień­ca pod prze­wo­dem Ja­na Fir­le­ja. Zgi­nął wte­dy bro­nią­cy świą­ty­ni z krzy­żem w rę­ku miej­sco­wy ple­ban. Ko­ściół zo­stał za­mie­nio­ny na zbór, a ka­to­li­cy zo­sta­li zmu­sze­ni do uczęsz­cza­nia do od­le­głe­go o kil­ka ki­lo­me­trów ko­ścio­ła św. Sta­ni­sła­wa w Cze­la­dzi. Nie mo­gąc się do­cze­kać zwro­tu ko­ścio­ła miesz­cza­nie roz­po­czę­li bu­do­wę za mu­ra­mi mia­sta no­we­go ko­ściółka pod we­zwa­niem To­ma­sza Bec­ke­ta.

Sil­nie zde­wa­sto­wa­ny ko­ściół św. Trój­cy wró­cił do ka­to­li­ków na sku­tek in­ter­wen­cji kró­lew­skiej do­pie­ro w 1564 ro­ku. Je­go od­bu­do­wa tr­wa­ła aż do 1601 ro­ku.

W 1589 ro­ku w bę­dziń­skiej pa­ra­fii przy oka­zji pak­tów bę­dziń­sko-by­tom­skich o zrze­cze­nie się rosz­czeń Mak­sy­mi­lia­na Habs­bur­ga do tro­nu pol­skie­go go­ścił kar­dy­nał Hi­po­lit Al­do­bran­di­ni, póź­niej­szy pa­pież Kle­mens VIII.

Trudne czasy kościoła św. Trójcy

W cza­sie wo­jen szwedz­kich w XVII wie­ku ko­ściół zo­stał po­waż­nie znisz­czo­ny. Je­go od­bu­do­wa na­stą­pi­ła w 1660 ro­ku w sty­lu ba­ro­ko­wym. Ob­ni­żo­no wów­czas znacz­nie wie­żę ko­ściel­ną.

W koń­cu XVIII wie­ku do ko­ścio­ła, dzię­ki fun­da­cji ro­dzi­ny Mie­ro­szew­skich do­bu­do­wa­na zo­sta­ła ka­pli­ca Mat­ki Bo­skiej Czę­sto­chow­skiej. W 1888 ro­ku z dru­giej po­łu­dnio­wej stro­ny świą­ty­ni zo­sta­ła zbu­do­wa­na ka­pli­ca Ser­ca Pa­na Je­zu­sa.

W la­tach 1938-1970 pro­bosz­czem pa­ra­fii św. Trój­cy był Mie­czy­sław Zawadzki, któ­ry wsła­wił się tym, że w dniu 8 wrze­śnia 1939 ro­ku śmia­łą de­cy­zją zgo­dził się na otwar­cie ogro­du ko­ściel­ne­go dla ucie­ka­ją­cych przed Niem­ca­mi Ży­dów. Za czyn, któ­ry ura­to­wał ży­cie wie­lu miesz­kań­com mia­sta zo­stał po woj­nie odz­na­czo­ny me­da­lem „Spra­wie­dli­wy wśród Na­ro­dów Świa­ta”.